Просмотр исходного текста страницы І-ІV классъясын коми кывлад велӧдан программа

Мӧд юкӧн небӧгысь:

Вязова Е.Н., Сизова А.В. '''Методические рекомендации по обучению коми языку как неродному в 1-4 классах.''' Сыктывкар: ООО «Анбур», 2013. 120 лб. Тираж 1625 экз.

© Вязова Е.Н., 2013

© Сизова А.В., 2013 

'''ПРОГРАММА ИЗУЧЕНИЯ КОМИ ГРАММАТИКИ В І-ІV КЛАССАХ'''

==МЕДВОДДЗА КЛАССЯНЬ НЁЛЬӦД КЛАССӦДЗ ВЕЛӦДАН ГРАММАТИКА ЮКӦНЪЯС==
'''Разделы грамматики, изучаемые с 1 по 4 класс.'''

Роч челядьӧс комиӧн сёрнитны велӧдігӧн ыджыд пай урокъяс дырйи босьтӧ грамматикаӧн тӧдмӧдӧм. Медводдза классянь нёльӧд классӧдз видлавсьӧны татшӧм грамматика юкӧнъяс:

===Сёрни. Текст===

*Коми кывлӧн тӧдчанлун.
*Гижӧда да гижтӧм сёрни. Ӧтка сёрни. Ёрта сёрни.
*Текстлӧн тема да шӧр мӧвп.
*Шӧр мӧвп серти юрним бӧрйӧм. Сетӧм юрнимъяс пӧвстысь колана юрним бӧрйӧм.
*Текст юкӧнъяс йитӧм. План лӧсьӧдӧм. План серти текст лӧсьӧдӧм.
*Текст артмӧдігӧн отсасян кывъяслӧн коланлун. Текст пом артмӧдӧм. Юалӧмъяс отсӧгӧн текст дасьтӧм.
*Дзугӧм текст лӧсьӧдӧм.
*Мог серти текстъяс артмӧдӧм: юӧртана, аттьӧалана, чолӧмалана, корана. 
*Комиысь роч вылӧ 3-4 сёрникузяа текст вуджӧдӧм.

===Сёрникузя. Пунктуация пасъяс===

*Сёрникузяын кывъяслӧн йитчӧм.
*Висьталан могъяс серти сёрникузя сикасъяс: юӧртана, горӧдана, абу горӧдана. 
*Шуанног серти сёрникузя сикасъяс: горӧдана, абу горӧдана.
*Сёрникузя помын чут, юалан пас, горӧдан пас сувтӧдӧм.
*Висьталан могъяс серти сёрникузяяс колана ног лыддьӧм.
*Мый, коді, кор, кыдзи, кутшӧм, кымын, кӧні?- юалана нимвежтасъяс отсӧгӧн сёрникузяяс артмӧдӧм.
*Ӧтсяма юкӧдъяс костын пас сувтӧдӧм.
*Дзугӧм сёрникузяяс лӧсьӧдӧм.

===Шыкуд (фонетика), шыпаскуд (графика), шуансям (орфоэпия), гижанног (орфография)===

*Шы да шыпас, налӧн торъялӧм.
*Гласнӧй шыяс да шыпасъяс. Согласнӧй шыяс да шыпасъяс.
*Коми да роч шыяс да шыпасъяс орччӧдӧм. Коми да роч кывъясын [сь] да [зь] согласнӧй шыяс орччӧдӧм. Коми анбурлӧн роч анбурысь торъялӧм. Анбур серти кывъяс гижӧм. Кывкудысь кывъяс аддзыны велӧдчӧм.
*Согласнӧйяс бӧрын и да і шыпасъяс гижӧм.
*Торйӧдан ь да ъ гижӧм.
*Дз, дж, тш шыпаса кывъяс колана ногӧн гижӧм, ӧти шы кык шыпасӧн пасйӧм. Дз [z'], дж [z], тш [ч] шыа кывъяс колана ног шуӧм.
*Рочысь пырӧм ф, х, ц шыпаса кывъясын п, к, ч шуӧм да гижӧм.
*Щ шыпаса кывъяс колана ногӧн шуӧм да гижӧм.
*Комиын да рочын ударение орччӧдӧм.

===Кыв да сылӧн вежӧртас===

*Ӧти да уна вежӧртаса кывъяс. 
*Матын вежӧртаса кывъяс (синонимъяс). 
*Паныд вежӧртаса кывъяс (антонимъяс). 
*Ӧткодя юргысь кывъяс (омонимъяс). 
*Зумыд кывтэчасъясӧн тӧдмӧдӧм, найӧс сёрниӧ пыртӧм.

===Кывсикасъяс да кыв гижанног===

'''Эмакыв'''. 
*Коді? да мый? юалӧм вылӧ вочавидзысь кывъясӧн тӧдмӧдӧм. Ловтӧм предмет ним дорӧ мый? юалӧм пуктӧм, йӧз да пемӧс ним дорӧ коді? юалӧм пуктӧм.
*Уна лыда эмакывъясын чорыд согласнӧйяс бӧрын -яс водзын торйӧдан чорыд пас (ъ) да небыд согласнӧйяс бӧрын -яс водзын торйӧдан небыд пас (ь) гижӧм.
*Морт ним, ов, вич, пемӧс, кар, сикт, грезд, ю нимъяс ыджыд шыпассянь гижӧм.
*Вежлӧгъяслӧн вежӧртасӧн тӧдмӧдӧм.
*Суффиксъяс отсӧгӧн эмакывъяс артмӧдӧм. Сложнӧй эмакывъяс артмӧдӧм да найӧс гижанног.

'''Кадакыв.''' 
*Мый вӧчны? Мый вӧчӧ? Мый вӧчас? Мый вӧчис? Мый вӧчасны? юалӧмъяс вылӧ вочавидзысь када кывъясӧн тӧдмӧдӧм.
*Кад, лыд, морт серти кадакывлӧн вежласьӧм. 
*Кывподлӧн -ны (-ыны) суффикс.
*Соссяна кадакывъяс. Морттӧм кадакывъяс.

'''Кывберд.''' 
*Кутшӧм?  юалӧм вылӧ вочавидзысь кывъясӧн тӧдмасьӧм. Предмет признакъяс видлалӧм: рӧм, ыджда, судта, пасьта, мыйысь вӧчӧма.
*Суффикс отсӧгӧн эмакывйысь кывберд артмӧм.
*Кывбердлӧн лыд серти вежласьӧм.
*Ӧтлаын гижан рӧм петкӧдлысь сложнӧй кывбердъяс: кельыдлӧз, турунвиж.

'''Нимвежтас.''' 
*Первой, мӧд, коймӧд морта ӧтка да уна лыда нимвежтасъяс.
*Морта нимвежтасъяслӧн лыд, морт, да вежлӧг серти вежласьӧм.
*Текст артмӧдігӧн коймӧд морта нимвежтасӧн кыв вежӧм.

'''Урчитан.''' 
*Кор? юалӧм вылӧ вочавидзысь кывъясӧн тӧдмӧдӧм. Када урчитанъяс.

'''Лыдакыв.''' 
*Кымын? юалӧм вылӧ вочавидзысь кывъясӧн тӧдмӧдӧм. 
*Лыд петкӧдлысь лыдакыв. 
*Кымынӧд? юалӧм вылӧ вочавидзысь кывъясӧн тӧдмасьӧм. 
*Пӧрадок петкӧдлысь лыдакыв.

'''Кывбӧр.''' 
*Када, ина, ӧткодялан кывбӧръясӧн тӧдмӧдӧм.

==ПРОГРАММАСА ТЕМАТИКА ПЛАНАЛӦМ==
'''Програмно-тематическое планирование'''

===Тема: ТӦДМАСЬӦМ===

{| border="1" cellpadding="4" cellspacing="0" style="border:1px solid #aaa; border-collapse:collapse"
!Класс
!Час лыд
!Мог
!УУД
!Велӧдчысьлӧн кужанлун
|-
|1 кл.
|5 час
|Тӧдмӧдны ичӧт класса велӧдчысьясӧс коми кыв предметӧн.
|Кужны: кывзыны велӧдысьӧс да ёртъясӧс; орччӧдны коми да роч анбур; велӧдысь отсӧгӧн уджавны небӧгӧн.
|Тӧдны да кужны пыртны сёрниӧ вежавидзана кывъяс. Тӧдны 1-сянь 10-ӧдз лыдпасъяс да кужны на отсӧгӧн лӧсьӧдны сёрникузяяс.
|-
|2 кл.
|4 час
|Сетны велӧдчысьяслы позянлун лӧсьӧдны ёрта сёрни; лӧсьӧдны ӧтка сёрни.
|Кужны: кывзыны велӧдысьӧс да ёртъясӧс; уджавны параын да чукӧрын; донъявны ас удж; уджавны небӧгӧн.
|Сёрнитны ӧта-мӧдкӧд (2-3 сёрникузя). Висьтавны 2-3 сёрникузя (ӧтка сёрни). Тӧдны 20-ӧдз лыдпасъяс да лӧсьӧдны на отсӧгӧн кывтэчасъяс да сёрникузяяс.
|-
|3 кл.
|2 час
|Сетны велӧдчысьяслы позянлун: пуктыны юалӧмъяс; вочавидзны юалӧмъяс вылӧ.
|Кужны: артмӧдны юалана, горӧдана да юӧртана сёрникузяяс; пуктыны ичӧтик могъяс текст ним серти; донъявны ас удж.
|Юавны да вочавидзны тема серти.
|-
|4 кл.
|2 час
|Сетны велӧдчысьяслы позянлун мӧвпалыштны коми овъяс артманног йылысь.
|Кужны: уджавны роча-комиа кывчукӧрӧн; пырӧдчыны ёрта сёрниӧ.
|Сёрнитны ӧта-мӧдкӧд (4-5 сёрникузя). Висьтавны 4-5 сёрникузя (ӧтка сёрни). Пыртны сёрниӧ коми нимъяс да овъяс. Мӧвпавны кыв артманног йылысь.
|}

===Тема: КОТЫР===

{| border="1" cellpadding="4" cellspacing="0" style="border:1px solid #aaa; border-collapse:collapse"
!Класс
!Час лыд
!Мог
!УУД
!Велӧдчысьлӧн кужанлун
|-
|1 кл.
|4 час
|Сетны позянлун туявны выль тема (небыд согласнӧй шыяса кывъяс).
|Кужны: уджавны ёрткӧд ӧтвыв; мӧвпавны да сетны вочакыв; кывзыны велӧдысьӧс да висьтавны сёрни тема.
|Стӧча шуны небыд согласнӧй шыяса кывъяс. Велӧдны да висьтавны юрысь кывбур.
|-
|2 кл.
|4 час
|Сетны велӧдчысьяслы позянлун: артмӧдны модульяс отсӧгӧн кывтэчасъяс; «Котыр» тема серти вӧчны серпаса небӧг.
|Кужны: артмӧдны модульяс отсӧгӧн тема серти кывтэчасъяс; пуктыны ас водзын мог: вӧчны серпаса небӧг; вӧчны ас котыр йылысь серпаса неыджыд небӧг.
|Модульяс отсӧгӧн артмӧдны тема серти кывтэчасъяс. Вӧчны ас котыр йылысь серпаса неыджыд небӧг.
|-
|3 кл.
|4 час
|Сетны ичӧт класса велӧдчысьяслы позянлун вӧчны ас котыр йылысь велӧдӧм лексика пыртӧмӧн неыджыд проект.
|Кужны: вочавидзны юалӧмъяс вылӧ; сёрнитны ёртъяскӧд котыр йылысь; вӧчны план серти неыджыд проект; тӧдмавны юрпесан.
|Вӧчны сетӧм план отсӧгӧн тема серти проект.
|-
|4 кл.
|2 час
|Сетны велӧдчысьяслы позянлун туявны да орччӧдны роч да коми соссяна кадакывъяс.
|Велӧдчыны мӧвпавны да вочавидзны соссяна кадакыв отсӧгӧн. Пуктыны кадакывъяс колана кадын, мортын да лыдын.
|Вочавидзны соссяна кадакывъяс отсӧгӧн. Гӧгӧрвоны да висьтавны соссяна кадакывъяс пыртӧмӧн текстлысь шӧр мӧвпсӧ.
|}


===Тема: ЧАЧАЯС. ВОРСӦМ===

{| border="1" cellpadding="4" cellspacing="0" style="border:1px solid #aaa; border-collapse:collapse"
!Класс
!Час лыд
!Мог
!УУД
!Велӧдчысьлӧн кужанлун
|-
|1 кл.
|4 час
|Сетны велӧдчысьяслы позянлун висьтавны уна лыда эмакывъяслысь артманногсӧ наука боксянь.
|Кужны: орччӧдны ӧтка да уна лыда эмакывъяс; висьтавны бать-мамлӧн, пӧч-пӧльлӧн радейтана чачаяс йылысь.
|Висьтавны радейтана чача йылысь (2-3 сёрникузя) уна да ӧтка лыда эмакывъяс пыртӧмӧн. Сёрнитны ёрткӧд чача йылысь (2 сёрникузя).
|-
|2 кл.
|6 час
|Сетны велӧдчысьяслы позянлун туявны выль тема (кадакывлӧн уна лыда тшӧктана наклонение).
|Кужны: тӧдмавны признак ним серти предметсӧ; уджавны ёрткӧд да чукӧрӧн: юкны ӧта- мӧд костын удж; ворсны вузасянінысь. 
|Пуктыны уна лыда формаа кадакыв дорӧ юалӧм. Сёрнитны тема серти тшӧктана наклонениеа кадакывъяс пыртӧмӧн.
|-
|3 кл.
|2 час
|Сетны велӧдчысьяслы позянлун висьтавны коми йӧзлӧн чачаяс йылысь.
|Тӧдмасьны коми йӧзлӧн традиционнӧй культураӧн. Кужны кывбур серти висьтавны сьӧлӧмкылӧм.
|Лыддьыны мичаа кывбур. Серпасавны кывъясӧн чачаяс. Тӧдмавны признак серти чача ним.
|-
|4 кл.
|2 час
|Сетны велӧдчысьяслы позянлун бӧрйыны урок туйвизьсӧ урок мог олӧмӧ пӧртӧмӧн.
|Тӧдмасьны небӧгъяс да ӧтуввез отсӧгӧн коми йӧзлӧн ворсӧмъясӧн. Вӧвлытӧмтор йылысь висьталӧмӧн сӧвмӧдны сёрни.
|Пыртны вӧвлытӧмтор йылысь висьталӧмӧ колян када уна лыд формаа кадакывъяс.
|}

===Тема: МЕНАМ ГОРТ===

{| border="1" cellpadding="4" cellspacing="0" style="border:1px solid #aaa; border-collapse:collapse"
!Класс
!Час лыд
!Мог
!|УУД
!Велӧдчысьлӧн кужанлун
|-
|1 кл.
|4 час
|Сетны велӧдчысьяслы позянлун пыртны сёрниӧ «керка» тема велӧдігӧн паныд вежӧртаса кывбердъяс.
|Кужны: корсьны кывкуд отсӧгӧн паныд вежӧртаса кывбердъяс; уджавны ёрткӧд ӧтвыв.
|Артмӧдны паныд вежӧртаса кывберд отсӧгӧн тема серти кывтэчас.
|-
|2 кл.
|4 час
|Сетны велӧдчысьяслы позянлун кывйӧн серпасавны ас вежӧс; артмӧдны «Менам горт» тема серти ёрта сёрни.
|Кужны: корсьны кывчукӧрысь велӧдан тема серти колана кывъяс; корсьны велӧдысь отсӧгӧн небӧгысь колана удж; мӧвпавны юалӧм серти.
|Кывйӧн серпасавны вежӧс (3-4 сёрникузя). Сёрнитны ёрткӧд «Менам горт» тема серти (2-3 сёрникузя).
|-
|3 кл.
|2 час
|Сетны велӧдчысьяслы позянлун артмӧдны «Менам оланін» тема серти ёрта сёрни.
|Кужны: вӧдитчыны роча-комиа кывчукӧрӧн; кывзыны ёртлысь вочакыв да донъявны.
|Сёрнитны ёрткӧд эскана да соссяна вочакыв пыртӧмӧн велӧдӧм тема серти.
|-
|4 кл.
|4 час
|Сетны велӧдчысьяслы позянлун туявны да орччӧдны коми йӧзлысь ӧнія да кольӧм нэмся керка; вӧчны тема серти проект.
|Кужны: сёрнитны урок мог серти; корсьны юӧр кывчукӧрысь, ӧтуввезысь; лӧсьӧдны «Менам вежӧс» тема серти план.
|Аддзыны мытшӧда юалӧм вылӧ вочакыв. Вӧчны «Менам вежӧс» тема серти проект.
|}

===Тема: МЕНӦ КЫТШАЛЫСЬ ОЛӦМ. ВӦРСА ДА ГОРТСА ПЕМӦСЪЯС===

{| border="1" cellpadding="4" cellspacing="0" style="border:1px solid #aaa; border-collapse:collapse"
!Класс
!Час  лыд
!Мог
!УУД
!Велӧдчысьлӧн кужанлун
|-
|1 кл.
|3 час
|Сетны велӧдчысьяслы позянлун: кывзыны да вочавидзны велӧдысьлӧн юалӧм вылӧ; орччӧдны коми да роч мойдъясса пемӧсъясӧс.
|Кужны: |кывзыны велӧдысьлысь комиӧн лыддьӧм; сувтӧдны ас водзӧ урок серти мог.
|Вочавидзны эскана да соссяна вочакывъяс пыртӧмӧн гортса пемӧсъяс йылысь юалӧм вылӧ.
|-
|2 кл.
|6 час
|Сетны велӧдчысьяслы позянлун ас кывйӧн, качественнӧй кывбердъяс пыртӧмӧн висьтавны вӧрса пемӧс йылысь.
|Тӧдмавны энциклопедия, ӧтуввез, батьмам отсӧгӧн коми муын олысь вӧрса пемӧсъяс йылысь. Нуӧдны урок тема серти сёрни.
|Висьтавны качественнӧй кывберд кывтэчасъясӧ пыртӧмӧн пемӧс йылысь (2-3 сёрникузя). Висьтавны лэбач йылысь ӧти кывбур.
|-
|3 кл.
|10 час
|Сетны велӧдчысьяслы позянлун: туявны пемӧс ним артманног (каньпи, порсьпи да с.в.); торйӧдны лунвылӧ лэбысь да войвылын олысь лэбачьясӧс, висьтавны на йылысь.
|Кужны: сувтӧдны уроклысь мог; висьтавны тема серти шы петкӧдлан лӧсялана кывъяс рочысь да комиысь.
|Висьтавны лэбач йылысь (3-4 сёрникузя). Пыртны сёрниӧ пыран вежлӧга эмакывъяс да шы петкӧдлан (звукоподражательнӧй) кывъяс.
|-
|4 кл.
|6 час
|Сетны велӧдчысьяслы позянлун: ас кывйӧн висьтавны лыска да коръя пуяс; висьтавны гут-гаг йылысь.
|Тӧдмавны ӧтуввезысь либӧ энциклопедияысь быдмӧгъяслӧн, пуяслӧн, гут- гаглӧн коланлун йылысь. Корсьны мытшӧда юалӧмъяс вылӧ вочакыв. Кужны кывзыны быдмӧгъяс видзӧм йылысь ёртлысь висьталӧм да донъявны.
|Висьтавны лыска да коръя пуяс йылысь. Висьтавны (ас бӧрйӧм серти) гут-гаг йылысь план серти (4-5 сёрникузя).
|}

===Тема: ГАЖЛУНЪЯС===

{| border="1" cellpadding="4" cellspacing="0" style="border:1px solid #aaa; border-collapse:collapse"
!Класс
!Час лыд
!Мог
!УУД
!Велӧдчысьлӧн кужанлун
|-
|1 кл.
|3 час
|Сетны велӧдчысьяслы позянлун: чолӧмавны ёртӧс Выль воӧн; ӧтвылысь гажӧдчыны коз дорын.
|Кужны чукӧрын гажӧдчыны выльвося коз дорын.
|Сьывны выльвося сьыланкывъяс, висьтавны кывбуръяс. Чолӧмавны ёрта- ёртӧс, бать-мамӧс Выль воӧн.
|-
|2 кл.
|8 час
|Сетны велӧдчысьяслы позянлун: ёрта-ёртӧс чолӧмавны чужан лунӧн; сёрнитны ёрткӧд велӧдан тема серти.
|Велӧдчыны ворсны чукӧрӧн, петкӧдлыны ёртлӧн чужан лун дырйи радлун. Кужны корсьны кывкудйысь ёртӧс чолӧмалан кывъяс.
|Чолӧмавны ёрта-ёртӧс чужан лунӧн. Лӧсьӧдны ёрта сёрни (уна лыдын ӧнія кадын (2-3 сёрникузя).
|-
|3 кл.
|8 час
|Сетны велӧдчысьяслы позянлун: уджавны текст серти; лыддьысьны рольяс серти.
|Велӧдчыны мотивация отсӧгӧн сӧвмӧдны текст серти уджалігӧн кужанлун. Велӧдчыны мӧвпавны текст ним серти да вочавидзны колана ногӧн.
|Помавны сетӧм текст. Лыддьысьны рольяс серти.
|-
|4 кл.
|6 час
|Сетны велӧдчысьяслы позянлун: висьтавны Рӧштво да Ыджыд лун йылысь; уджавны кывйӧзӧн.
|Тӧдмавны энциклопедияысь, ӧтуввезйысь, небӧгысь Рӧштволысь да Ыджыд лунлысь лоӧмсӧ. Кужны уджавны «Коми йӧзлӧн приметаяс» небӧгӧн. Тӧдмавны ёрткӧд юржугӧдан.
|Сёрнитны Рӧштво да Ыджыд лун йылысь. Гӧгӧрвоӧдны приметаяс либӧ вайӧдны татшӧм жӧ примета роч йӧзлысь.
|}
===Тема: СЁЯН-ЮАН. ДОЗМУК===

{| border="1" cellpadding="4" cellspacing="0" style="border:1px solid #aaa; border-collapse:collapse"
!Класс
!Час лыд
!Мог
!УУД
!Велӧдчысьлӧн кужанлун
|-
|1 кл.
|3 час
|Сетны велӧдчысьяслы позянлун: вочавидзны серпас серти юалӧмъяс вылӧ; сёрнитны ёрткӧд сетӧм тема серти.
|Кужны: серпас серти сетны вочакыв; серпас отсӧгӧн тӧдмавны, мый колӧ рок пуӧм вылӧ.
|Вочавидзны серпас серти юалӧмъяс вылӧ. Сёрнитны ёрткӧд «Лавкаын» тема серти (2-3 сёрникузя).
|-
|2 кл.
|4 час
|Сетны велӧдчысьяслы позянлун: помавны сетӧм текст; гижны юалӧмъяс серти текст.
|Кужны: мӧвпавны да (шуӧмӧн) мытшӧда юалӧм вылӧ сетны вочакыв; сетны вочакыв гижӧмӧн; висьтавны юрысь кывпесан.
|Помавны сетӧм текст. Гижны юалӧмъяс серти текст.
|-
|3 кл.
|4 час
|Сетны велӧдчысьяслы позянлун: тӧдмавны нӧдкывъяс; дженьыда висьтавны коми йӧзлӧн дозмукъяс йылысь.
|Кужны: текстысь корсьны колана вочакыв; велӧдысь отсӧгӧн тӧдмавны нӧдкывъяс; ӧтуввезысь, энциклопедияысь корсьны коми йӧзлӧн дозмук йылысь юӧр.
|Висьтавны сюмӧд да пу дозмуклӧн коланлун йылысь. Тӧдмавны нӧдкывъяс.
|-
|4 кл.
|4 час
|Сетны велӧдчысьяслы позянлун: мичаа лыддьыны Илля Васьлысь мойд; петкӧдлыны ёртъяс водзын мойд юкӧн.
|Кужны: кывкуд отсӧгӧн висьтавны кывъяслысь вежӧртассӧ да налысь коланлунсӧ; ёртъяс водзын петкӧдлыны рольяс серти ворсӧм.
|Мичаа лыддьыны кывбур. Петкӧдлыны ёртъяс водзын ворсӧм.
|}

===Тема: КӦМ-ПАСЬКӦМ===

{| border="1" cellpadding="4" cellspacing="0" style="border:1px solid #aaa; border-collapse:collapse"
!Класс
!Час лыд
!Мог
!УУД
!Велӧдчысьлӧн кужанлун
|-
|1 кл.
|4 час
|Сетны велӧдчысьяслы позянлун: кывкуд отсӧгӧн тӧдмасьны кӧм- паськӧм нимъясӧн; схема серти артмӧдны сёрникузя.
|Кужны: пуктыны уроклысь мог; корсьны небӧгысь колана удж; вӧдитчыны символъясӧн.
|Артмӧдны схема (модель) серти сёрникузя. Сетны юалӧм вылӧ тема серти соссяна вочакыв.
|-
|3 кл.
|2 час
|Сетны велӧдчысьяслы позянлун: серпас серти торйӧдны тӧвся да гожся паськӧм; висьтавны, кутшӧм паськӧм новлӧмаӧсь важӧн коми йӧз.
|Кужны: аддзыны ковтӧм (лишнӧй) кыв; аддзыны медшӧр мӧвпсӧ да сетны текстлы ним; пӧль-пӧчлысь юасьны да небӧгысь корсьны коми йӧзлӧн паськӧм йылысь колана юӧр.
|Юкны кык пельӧ паськӧм нимъяс (тӧвся да гожся). Висьтавны коми йӧзлӧн важ паськӧм йылысь.
|-
|4 кл.
|2 час
|Сетны велӧдчысьяслы позянлун: серпасавны да висьтавны коми сер йылысь; висьтавны относительнӧй кывбердъяслысь артманног йылысь.
|Кужны тӧдмавны небӧг, энциклопедия, ӧтуввез отсӧгӧн коми серъяслысь вежӧртассӧ. Кужны урок тема серти пуктыны мог.
|Висьтавны относительнӧй кывбердъяс отсӧгӧн коми серъяслысь вежӧртассӧ. Серпасавны да мичмӧдны коми серӧн ӧнія паськӧм.
|}

===Тема: ВОГӦГӦРСЯ КАД. ПОВОДДЯ===

{| border="1" cellpadding="4" cellspacing="0" style="border:1px solid #aaa; border-collapse:collapse"
!Класс
!Час лыд
!Мог
!УУД
!Велӧдчысьлӧн кужанлун
|-
|1 кл.
|4 час
|Сетны велӧдчысьяслы позянлун: висьтавны вогӧгӧрся кад йылысь; пыртны сёрниӧ морттӧм кадакывъяс.
|Кужны: мӧвпавны да вочавидзны юалӧм вылӧ; орччӧдны радио да телевидение пыр юӧртӧм серти республикаса войвыв да лунвыв районъясысь поводдя.
|Висьтавны вогӧгӧрся кадъяс йылысь. Мичаа лыддьыны коми гижысьяслысь кывбур. Орччӧдны республикалӧн войвылын да лунвылын поводдя.
|-
|2 кл.
|6 час
|Сетны велӧдчысьяслы позянлун: висьтавны эмакывйысь -а суффикс отсӧгӧн артмӧм кывберд йылысь; висьтавны поводдя йылысь.
|Кужны: серпас да кывкуд отсӧгӧн помавны сёрникузяяс; поводдя йылысь сёрни артмӧдігӧн уджавны ёрткӧд.
|Артмӧдны эмакывйысь артмӧм кывбердъясӧн кывтэчасъяс. Висьтавны поводдя йылысь (2-3 сёрникузя).
|-
|3 кл.
|6 час
|Сетны велӧдчысьяслы позянлун: висьтавны, мыйла тадзи шусьӧны тӧлысь нимъяс; тӧдмасьны коми йӧзлӧн важ календарӧн; сёрнитны поводдя йылысь ёрткӧд и артмӧдны ӧтка сёрни.
|Кужны: сувтӧдны уроклысь мог; ас кывйӧн висьтавны мӧвп; важ календарӧн тӧдмасигӧн уджавны ӧтвыв.
|Висьтавны тӧлысь нимъяс. Сёрнитны ёрткӧд поводдя йылысь (3-4 сёрникузя). Висьтавны поводдя йылысь (3-4 сёрникузя). Висьтавны коми йӧзлӧн важ календар йылысь.
|-
|4 кл.
|6 час
|Сетны велӧдчысьяслы позянлун: туявны сложнӧй эмакывлысь артманногсӧ; чукӧрын сёрнитны вогӧгӧрся поводдя йылысь.
|Кужны: пуктыны уджын урок могъяс; |кывбердъяс пыртӧмӧн висьтавны поводдя йылысь; ӧткодявны пуктӧм могсӧ да уджсӧ.
|Пыртны сёрниӧ сложной эмакывъяс. Котырын сёрнитны вогӧгӧрся поводдя йылысь.
|}

===Тема: МЕНАМ ЛУН===

{| border="1" cellpadding="4" cellspacing="0" style="border:1px solid #aaa; border-collapse:collapse"
!Класс
!Час лыд
!Мог
!УУД
!Велӧдчысьлӧн кужанлун
|-
|2 кл.
|4 час
|Сетны велӧдчысьяслы позянлун: тӧдмасьны вежон лунъясӧн да коми йӧзлӧн важ календарӧн; лӧсьӧдны дзугӧм висьт.
|Кужны: |серпас серти висьтавны вежон лун; урок помын вӧчны кывкӧртӧд. Тӧдмасьны небӧг отсӧгӧн коми йӧзлӧн важ календарӧн (ӧтувъя удж).
|Висьтавны вежон лун нимъяс. Висьтавны небӧг серти коми йӧзлӧн важ календар йылысь. Артмӧдны дзугӧм висьт.
|-
|3 кл.
|6 час
|Сетны велӧдчысьяслы позянлун: план серти висьтавны ёрт йылысь; пыртны сёрниӧ морта нимвежтасъяс.
|Кужны: пыртны сёрниӧ тема серти велӧдӧм лексика; уджавны план серти.
|Висьтавны план серти ёрт йылысь (4-5 сёрникузя). Пыртны ёрт йылысь висьтӧ морта нимвежтасъяс.
|-
|4 кл.
|6 час
|Сетны велӧдчысьяслы позянлун: тӧдмавны юалӧмъяс серти кывсикасъяс; орччӧдан да када кывбӧръяс пыртӧмӧн ас кывйӧн висьтавны школаса лыддьысянін йылысь; план серти гижны радейтана небӧг йылысь неыджыд висьт.
|Кужны: ас кежысь пӧртны олӧмӧ мог; корсьны медводдза коми поэт йылысь юӧр; восьтыны гижӧдын и ӧтка сёрниын мӧвп.
|Тӧдмавны кывсикасъяс. Висьтавны орччӧдан да када кывбӧръяс пыртӧмӧн школаса лыддьысянін йылысь. Гижны план серти радейтана небӧг йылысь.
|}

===Тема: МОРТ ДА СЫЛӦН ДЗОНЬВИДЗАЛУН===

{| border="1" cellpadding="4" cellspacing="0" style="border:1px solid #aaa; border-collapse:collapse"
!Класс
!Час лыд
!Мог
!УУД
!Велӧдчысьлӧн кужанлун
|-
|2 кл.
|6 час
|Сетны велӧдчысьяслы позянлун: висьтавны мортлысь вывтыр юкӧнъяс; пыртны сёрниӧ соссяна кадакывъяс да керан вежлӧга эмакывъяс; лӧсьӧдны «Морт» тема серти ёрта сёрни.
|Кужны: серпасъяс отсӧгӧн висьтавны урок тема; вӧчны тема серти кывбур отсӧгӧн зарядка; текст серти велӧдыськӧд сёрнитӧм бӧрын висьтавны шӧр мӧвпсӧ.
|Висьтавны мортлысь вывтыр юкӧнъяс да найӧс петкӧдлысь кывъяссӧ пыртны сёрниӧ. Соссяна кадакывъяс отсӧгӧн тема серти артмӧдны сёрникузяяс. Артмӧдны тема серти ёрта сёрни (3-4 сёрникузя).
|-
|3 кл.
|6 час
|Сетны велӧдчысьяслы позянлун: туявны кадакывйысь -ысь суффикс отсӧгӧн эмакыв артмӧм; висьтавны дзоньвидзалун йылысь.
|Кужны: ас кежысь артмӧдны уджалан план; туявны ӧти кывсикасысь мӧд кывсикас артмӧм.
|Туявны эмакыв артмӧм. Висьтавны ас кежысь артмӧдӧм план серти грамматика тема пыртӧмӧн дзоньвидзалун йылысь.
|-
|4 кл.
|6 час
|Сетны велӧдчысьяслы позянлун: пыртны сёрниӧ вынсьӧдан-морта нимвежтас; тӧдмасьны бурдӧдчан быдмӧгъясӧн да текстысь аддзыны колана юӧр; артмӧдны «Ме видза ачымӧс» тема серти ёрта сёрни.
|Кужны: корсьны ӧтуввезысь, энциклопедияысь, небӧгъясысь бурдӧдчан быдмӧгъяс йылысь юӧр; висьтавны быдмӧг йылысь; мӧвпавны да торйӧдны текстысь колана юӧр.
|Висьтавны вынсьӧдан-морта нимвежтас пыртӧмӧн бурдӧдчан быдмӧг йылысь. Уджавны тема серти текстӧн. Сёрнитны ёрткӧд тема серти (4-5 сёрникузя).
|}

===Тема: МЕ ДА МЕНАМ ЁРТЪЯС===

{| border="1" cellpadding="4" cellspacing="0" style="border:1px solid #aaa; border-collapse:collapse"
!Класс
!Час лыд
!Мог
!УУД
!Велӧдчысьлӧн кужанлун
|-
|3 кл.
|6 час
|Сетны велӧдчысьяслы позянлун: пыртны сёрниӧ зумыд кывтэчасъяс, асалан вежлӧга морта нимвежтасъяс; чолӧмавны ёртӧс чужан лунӧн, вермӧмъясӧн.
|Кужны: тема серти висьтавны уроклысь мог; небӧгъясысь корсьны тема серти мича кывбуръяс да висьтъяс; гижны чолӧмалана гижӧд; донъявны ӧта- мӧдлысь удж.
|Сьӧлӧмсянь лыддьыны кывбур либӧ висьт. Гижны грамматика тема пыртӧмӧн чолӧмалан кывъяс.
|-
|4 кл.
|6 час
|Сетны велӧдчысьяслы позянлун: торйӧдны лыд да пӧрадок петкӧдлысь лыдакывъяс; артмӧдны «Менам ёрт» тема серти ёрта сёрни; серпасавны ёртӧс ас кывйӧн.
|Кужны: велӧдчан могсӧ кутны тӧд вылын урок чӧж; ёртӧс серпасалӧм могысь вӧдитчыны ӧтуввезйӧн; ас кежысь уджалӧм могысь артмӧдны план.
|Артмӧдны лыдакывъяс пыртӧмӧн «Менам ёрт (нывъёрт)» тема серти ёрта сёрни (4-5 сёрникузя). Серпасавны ёртӧс ас кывйӧн (4-5 сёрникузя).
|}

===Тема: АС МУ===

{| border="1" cellpadding="4" cellspacing="0" style="border:1px solid #aaa; border-collapse:collapse"
!Класс
!Час |лыд
!Мог
!УУД
!Велӧдчысьлӧн кужанлун
|-
|2 кл.
|6 час
|Сетны велӧдчысьяслы позянлун: тӧдмасьны коми нӧдкывъясӧн, шусьӧгъясӧн, мойдъясӧн; вӧчны мойд серти серпаса выставка.
|Кужны: ас кежысь вӧчны гортӧ сетӧм удж: корсьны нӧдкывъяс, шусьӧгъяс, мойдъяс; мойдъяс серти вӧчны серпасъяс.
|Тӧдмавны нӧдкывъяс, гӧгӧрвоны йӧзкостса шусьӧгъяс. Вӧчны тема серти серпаса выставка.
|-
|3 кл.
|6 час
|Сетны велӧдчысьяслы позянлун: тӧдмасьны коми гижысьяслӧн творчествоӧн; серпас серти гижны неыджыд текст; ёртъяс водзын мичаа лыддьыны кывбуръяс, неыджыд висьтъяс.
|Кужны: текстысь ас кежысь корсьны колана юӧр; небӧгысь, ӧтуввезысь корсьны гижысь йылысь юӧр; коми гижысьяслӧн творчество йылысь вӧчны неыджыд кывкӧртӧд; мичаа висьтавны ёртъяслы гижысь йылысь.
|Дженьыда висьтавны гижысь йылысь. Гижны серпас серти «Ёртъяскӧд лыддьысянінын» висьт. Висьтавны кывбур, текст лыддьӧм бӧрын коми мулӧн мичлун йылысь.
|-
|4 кл.
|10 час
|Сетны велӧдчысьяслы позянлун: тӧдмасьны Коми Республикалӧн каналан пасъясӧн; сёрнитны Коми мулӧн озырлун йылысь; тӧдмавны Комиын тӧдчана йӧз йылысь; пыртны сёрниӧ сложнӧй эмакывъяс.
|Кужны: небӧгысь, энциклопедияысь, ӧтуввезысь корсьны Республикаса канпас, дӧрапас, кып йылысь юӧръяс; орччӧдны Россияса да Коми Республикаса каналан пасъяс; мусерпас вылысь петкӧдлыны Коми Республикаса каръяс; корсьны нималана йӧзкӧд йитчӧм инъяс да висьтавны на йылысь.
|Висьтавны сложнӧй эмакывъяс пыртӧмӧн Коми Республикаса канпасъяс йылысь. Лӧсьӧдны Коми мулӧн озырлун йылысь ёрта сёрни (4-5 сёрникузя). Висьтавны Коми муын нималана йӧз йылысь (4-5 сёрникузя).
|}

[[Category:Коми школа]]